Chương 2: CHẨN ĐOÁN : SOCIOPATH (p1)
(M.E.THOMAS)
Làm thế nào mà tôi đã nghĩ rằng mình là một sociopath ? Với tất cả những lợi ích có được từ việc hồi tưởng tôi có thể thấy được rằng có rất nhiều dấu hiệu. Nhưng chỉ đến khi tôi vấp phải những sự sụp đổ trong công việc và đời tư ở độ gần 30 tuổi thì nó mới khiến tôi thật sự quan tâm nghiên cứu.
Gia đình của tôi thích trêu đùa về sự bất khả của tôi trong việc trung thành với một việc gì đó trong khoảng vài năm. Quãng thời gian trung học như một trò hề vậy nhưng tôi hoàn thành các bài kiểm tra với kết quả đủ tốt để trở thành một Học giả danh dự quốc gia. Khi lên đại học tôi theo đuổi chuyên ngành âm nhạc theo sở thích. Tôi chọn nhạc cụ vì yêu cầu cơ bản bắt buộc tôi phải học bốn loại nhạc khí, và tôi thì không có ý định chỉ tập trung vào một thứ. Tôi đã chọn đến trường luật vì đó là một trong số ít những chương trình học không yêu cầu điều kiện và tôi thì cần làm một thứ gì đó. Tôi thi LSAT với điểm số tốt và bước vào một trường luật hàng top, bất chấp điểm GPA của tôi, mặc dù tôi thực sự thông minh, nhưng lại quá dễ chán nản.
Sau khi tốt nghiệp trường luật tôi được thuê bởi một công ty luật “ưu tú”. Tất cả những đồng nghiệp của tôi đều được tuyển chọn từ top đầu trong khóa của họ và top 10 của trường.Tôi đã đạt điểm suýt soát để vào được công ty đó, và tôi tốt nghiệp với bằng danh dự. Chúng tôi được tin tưởng như những người tinh hoa nhất, và công ty trả phí bảo hiểm. Chỉ hai năm sau khi ra trường, lương khởi điểm của tôi đã là $170,000 với tổng gấp đôi tiền thưởng vào khoảng $90,000 và tôi cũng giữ mức tăng lương đều với mỗi năm ở lại. Nhưng tôi là một viên chức tồi.
Tôi đã không bao giờ có thể làm việc chỉn chu trừ khi nó trực tiếp mang lại lợi ích cho tâm trí hoặc sơ yếu lý lịch của tôi, dù công việc có hấp dẫn đến như thế nào. Tôi dành phần lớn nỗ lực của bản thân để tránh các dự án và sắp xếp thời khóa biểu hàng ngày xoay quanh các buổi hẹn ăn trưa và đi cà phê. Dù vậy, khi lần đầu tiên nhận được nhận xét tiêu cực, tôi vẫn thấy ngạc nhiên. Tôi còn cảm thấy ngạc nhiên hơn khi tôi cuối cùng cũng bị gọi đến cơ quan của đối tác giám sát và được nhắc nhở : chỉn chu hay là quấn gói.
Tôi không chỉn chu lại. Tôi phỏng vấn với một vài công ty khác và có một lời đề nghị từ một công ty cũng danh tiếng y chang và còn trả thêm tiền, nhưng tôi không hứng thú trở thành một kẻ o ép được trả lương ngất ngưởng. Tôi được sinh ra để làm những điều vĩ đại hơn là một luật sư tay ngang; tôi chắc chắn về điều đó. Vài tháng sau tôi đang ở trên đường với một hộp toàn tài sản cá nhân, chờ bạn mình đến đón.
Cũng trong khoảng thời gian đó, cha của một người bạn thân của tôi bị chẩn đoán ung thư. Mặc dù tôi đã từng rất dễ chịu khi ở bên cô ấy – thông minh, không ngoan, độc lập và sâu sắc – cô ấy đột nhiên trở nên dễ tổn thương về tinh thần và bị vây quanh bởi những nghĩa vụ gia đình. Tôi kiệt sức vì cố gắng an ủi cô ấy, và tôi cảm thấy rằng tôi tự nhiên lại đang quá nỗ lực đối với một mối quan hệ mà tôi không lấy thêm được gì từ việc đó. Tôi quyết định cắt đứt mọi liên lạc. Lúc đầu tôi cảm thấy nhẹ gánh. Mặc dù tôi nhớ cô ấy, nhưng tôi cũng đoán trước được điều đó rồi, và tôi cố để nó không làm phiền mình quá nhiều.
Tôi dành vài năm sau đó sống nhờ vào tiền trợ cấp thất nghiệp. Gia đình tôi lo lắng. Họ tự hỏi rằng tôi đang muốn làm gì với cuộc đời mình. Nhưng tôi chưa bao giờ có những loại khủng hoảng về vấn đề sinh tồn. Tôi luôn sống trong một giai đoạn 2 năm. Tôi tin rằng tôi về cơ bản tôi không có khả năng vượt qua cái ngưỡng đó vì nó thật quá bấp bênh.
Những mất mát liên tiếp này khiến tôi cảm thấy không quen thuộc, đến cả kế hoạch hai năm của tôi cũng có nguy cơ đổ vỡ. Tôi thấy bản thân mình ở trong ngõ cụt, mất phương hướng và, tôi phải thừa nhận rằng, khá thiếu suy nghĩ. Tôi đã lãng phí một công việc uy tín và hấp dẫn trong lĩnh vực mình đã chọn. Tôi cân nhắc việc học trường kinh doanh- nhưng để làm gì cơ chứ ? Tôi cứ lặp đi lặp lại một vòng xoáy thành công rồi phá hủy trong suốt cuộc đời mình? Tôi đã vô tâm bỏ rơi một người bạn trong lúc cô ấy cần sự giúp đỡ. Cần bao nhiêu mối quan hệ nữa mới đủ cho tôi hủy hoại? Tôi đã biết đó không phải là hành động của một người bình thường, và tôi bắt đầu thừa nhận rằng cuộc sống của tôi không bền vững. Nhưng nếu nó không bình thường, thì tôi là cái gì?
Với một sự tàn nhẫn mà tôi thường dành cho người khác, tôi gột bỏ đi sự kiêu hãnh của mình để tìm ra bản thân thực sự là ai. Tôi nhận ra rằng suốt cuộc đời mình tôi đã cố gắng biến thành một con tắc kè hoa giống như trong quyển sách lớn về các loài bò sát nhỏ khi tôi còn bé. Phần xã hội của tôi đã bốc hơi, khiến cho nó quá rõ ràng rằng tất cả những cố gắng của tôi để giải trí được thiết kế để thỏa mãn bề mặt của bản thân , tách biệt và riêng rẽ với những gì tồn tại bên trong. Và những điều bên trong tôi – nó không thể xuyên qua được. Tôi chưa bao giờ thích người khác nhìn vào mình – tôi thích là người duy nhất đang nhìn hơn. Nhưng bây giờ tôi nhận ra rằng tôi chưa bao giờ bận tâm để nhìn kỹ bản thân.
Tôi đã tự cho phép bản thân quen với việc tin vào những lời tự dối. Tôi bám víu vào những khoảnh khắc khiến mình trở nên bình thường. Một con quái vật sẽ không khóc vì một bộ phim buồn. Trái tim của nó sẽ không tan vỡ vì người yêu rời xa. Vì thế nước mắt của tôi là chứng cớ cho sự bình thường, cũng như nỗi đau trong ngực tôi, tôi đã viết rất nhiều bài hát về nó. Làm sao trái tim tôi có thể tan vỡ khi tôi còn chẳng hề có một trái tim? Nó dễ dàng hơn để thuyết phục bản thân rằng tôi không phải là người có vấn đề
. Tôi dối trá với những người xung quanh một, nhưng tôi đã dối trá với bản thân mười, trong rất nhiều năm. Tôi trở nên phụ thuộc vào sự tự lừa dối bản thân đến nỗi quên mất mình là ai.Và ngay lúc đó, tôi không hiểu chút gì về chính mình hết. Tôi muốn dừng việc trở nên xa lạ với chính mình; lần đầu tiên trong đời, khiến tôi bận tâm đến nỗi tôi muốn làm một điều gì đó.
Mặc dù việc đó chứng minh một bước ngoặt, đó không phải là thời kỳ đầu tiên khiến tôi mặc tưởng sâu sắc. Trong suốt thời đại học, tôi đã dấn bản thân vào một mớ hỗn độn xã hội vụng về ( tôi sẽ nóí rõ hơn ở chương 5), và cuộc sống của tôi hoàn toàn rơi vào địa ngục. Tôi không có cái mác nào để nhận diện, nhưng sau một thời gian dài đối diện với sự thật và tự nghiên cứu bản thân, tôi đã nhận thức được rằng tôi rất lôi cuốn, mưu mẹo, không thể kết nối với những người khác nhiều hơn một mức độ hời hợt, ám ảnh bởi sức mạnh , và sẵn sàng làm bất cứ điều gì để trở nên vượt trội. Đến một mức độ mà những việc đó ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của tôi, tôi cố gắng thuần hóa và kiểm soát chúng – hoặc ít nhất là chuyển hướng chúng đến những tình huống ít nguy hiểm nhất.
Lúc đó tôi không biết một “sociopath” là gì và tôi cũng không hề có bất cứ ý niệm mơ hồ gì về việc tôi có thể là một người như thế cho đến vài năm sau ở trường luật, khi một đồng nghiệp của tôi khơi lên khả năng đó. Chúng tôi làm việc cùng nhau như những thực tập sinh trong mùa hè, phần lớn là những công việc không quan trọng. Tôi cảm thấy chán nản, nên khi tôi biết được rằng chị ấy là một người đồng tính cởi mở và đã nhận nuôi một đứa con, tôi bắt đầu quan sát cuộc sống đời tư của chị, săn đón những sự bất an. Có hơi thừa cân, vui vẻ và vị tha, chị hiện lên như một kho tàng với những lỗ hổng tình cảm. Nhưng chị có nhiều thứ hơn thế – chị thích tìm tòi khám phá và rất cởi mở về mọi khả năng có thể đến trong cuộc sống.
Chúng tôi làm chung cơ quan và dành hàng giờ để nói về những vấn đề như chính trị, tôn giáo, triết học, thời trang và rất nhiều những câu chuyện khiến chúng tôi không thể tập trung vào công việc cực nhọc. Ngay từ ban đầu, chị đã cảm thấy một trách nhiệm của người mẹ đối với tôi, đưa ra cho tôi những lời khuyên trong việc ăn mặc phù hợp nơi công sở và cho tôi thưởng thức món salad quinoa mà chị đã chuẩn bị sẵn để khiến tôi không ăn cheseburgers mỗi bữa tối. Tôi để ý và bắt đầu nghiên cứu về cách chị khiến mọi người cảm thấy thoải mái khi ở bên cạnh mình. Tôi hy vọng có thể bắt chước được một chút sự quyến rũ của chị, và tôi nói với chị suy nghĩ của mình. Trong khi tôi thì nhìn thế giới qua lăng kính mang một sự lý trí không vấy bẩn, chị ấy lại hiện lên như một người nhạy cảm ; mặc dù chị là một người phụ nữ thông minh coi trọng lý trí, chị cố tình chọn bỏ lại nó trong một số trường hợp để đổi lấy một số những tài sản vô hình như “sự thương xót ” và “lòng từ bi”. Mặc dù tôi theo lẽ tự nhiên không coi trọng những thứ đó, tôi tôn trọng chúng như một thú vui hợp pháp mà những người khác có, giống như cách mà tôi chấp nhận rằng không phải ai cũng có gu âm nhạc, cách nói năng hay phương tiện di chuyển giống nhau.
Chị có bằng cử nhân về lý luận học, và tôi yêu thích việc quan sát những niềm tin của chị, đầu tiên là việc có phải Chúa đã khiến chị là đồng tính hay không, nhưng sau đó là về bất cứ thứ gì quan trọng với chị. Tôi nhớ có một lần tôi đặc biệt hỏi chị về lòng vị tha, thứ mà tôi không có nhiều kinh nghiệm cá nhân. Tôi giải thích cho chị rằng, trong suy nghĩ của tôi, khả năng để có thể đánh giá hoàn toàn chính xác về sự hữu ích của một con người – cũng giống như bất cứ điều gì khác – khiến nó trở nên vô nghĩa khi ta nhìn nhận người đó theo những cách khác. Vào lúc đó, tôi còn chưa bỏ rơi người bạn có cha bị ung thư, nhưng có rất nhiều những mối quan hệ bị hủy hoại khác mà tôi có thể kể đến – tôi theo thói quen bỏ rơi những người mang lại gánh nặng cho tôi nhiều hơn sự hữu ích của họ. Tôi nói với người đồng nghiệp của mình rằng có thể đó là điều mà tôi thiếu – sự vị tha –chẳng là gì khác ngoài những suy nghĩ bị cắt xén khiến cho người ta do dự trong một thoáng khi cần ra quyết định, trong khi tôi thì có thể gột bỏ đi hết những vướng mắc theo ý thích. Chị gật đầu đầy thông cảm.
Một ngày, không lâu sau cuộc nói chuyện về sự vị tha, chúng tôi đang thảo luận về việc phải ứng xử thế nào cho đúng trong trường hợp tôi phải xoa dịu những người thân yêu đang đau khổ. Có lẽ chị thấy được rằng tôi thiếu khả năng trong việc đó, vì sau đó chị đã hỏi tôi có nghĩ bản thân mình là một sociopath hay không. Tôi nhớ là đã không biết phải trả lời như thế nào và phải đi tra nghĩa của từ đó, không chắc chắn rằng sociopath là cái gì và tại sao chị nghĩ tôi là một người như vậy. Socio – mang nghĩa thuộc về xã hội hay xã hội, -pathy mang nghĩa bệnh trạng hoặc bệnh : rối loạn ý thức xã hội. Nghe có vẻ quen thuộc.
Tôi không cảm thấy bị xúc phạm. Tôi đã quá quen với ý nghĩ rằng có thứ gì đó thật sự rất khác biệt trong tôi mà không thể thay đổi được. Tôi sau đó sớm nhận ra rằng những người khác không coi cuộc sống của họ như một trò chơi phức tạp mà trong đó những events, đồ vật và con người có thể được đo bằng sự chính xác của toán học để có thể đạt được những thỏa mãn và hài lòng cá nhân. Một vài điều mà tôi thấy gần đây, rằng mọi người cảm thấy tội lỗi, một loại hối hận đặc biệt không nảy sinh vì các hậu quả tiêu cực mà từ những chuẩn mực đạo đức vô định hình đã ăn sâu bám rễ vào họ từ khi có ý thức. Họ cảm thấy tồi tệ theo cái cách mà tôi không bao giờ cảm thấy khi làm tổn thương người khác, như thể sự tổn thương mà họ đã gây ra có liên kết về mặt thiên thể với lòng tốt của cả vũ trụ khiến họ chấn động. Tôi đã cố tỏ ra mình cũng cảm thấy những điều tương tự trong rất nhiều năm, phải cố gắng một cách không ngừng nghỉ để bắt chước các biểu hiện của nó, nhưng chưa bao giờ thực sự cảm thấy điều đó trong đời. Tôi đã tò mò hơn bất cứ thứ gì. Nếu có một cái nhãn về việc tôi thực sự là ai, thì rất có thể tôi sẽ học được điều gì đó về bản thân. Sự thật là, tôi chẳng có khó khăn gì trong việc nhận diện chính mình trong những mô tả tìm được trong nghiên cứu của mình.
Thì ra người đồng nghiệp của tôi đã từng quen biết một người đàn ông mà sau đó chị phát hiện ra anh ta là một sociopath. Không dựng lên những câu chuyện thấm đẫm nước mắt về một nạn nhân vô tội của bọn lừa đảo, chị đã duy trì một tình bạn sâu sắc và thấu hiểu với anh ta. Nhìn lại thì, sự sẵn sàng tiếp nhận tôi như một con người bình thường bất chấp việc chị tin chắc rằng tôi là một sociopath đã khiến tôi nhận ra khả năng rằng mình cũng có thể được thấu hiểu và đón nhận. Chị là minh chứng cho việc không phải tất cả những người có đầy đủ lương tâm và đồng cảm đều bị kinh hoảng bởi sự tồn tại của những người như tôi.
Tôi thật sự đã rất vui sướng khi tôi biết có một từ để gọi chính mình, khi biết rằng tôi không phải là kẻ duy nhất. Có lẽ cảm xúc đó cũng tương tự như khi ai đó phát hiện ra rằng mình là một người đồng tính hay chuyển giới: trong tận tâm can họ, họ đã biết điều đó từ rất lâu rồi.
—————————-End of chapter 2 -part1—————————
Nova Net 