Chương 3: CHÚNG TÔI ĐÁNG SỢ, CHÚNG TÔI LẬP DỊ (p1)
(M.E.Thomas)
Tôi lớn lên trong một gia đình với nhiều anh chị em, nhưng người tôi yêu thích luôn luôn là anh Jim. Khi được mười tám anh dở chứng và trở thành cái mà sau này anh gọi là “Sói cô độc.” Trong một lần đi chơi với bạn, anh bị trúng gió và ngã dập mặt trong bãi đậu xe của Walmart. Sự bối rối và lo lắng từ vụ việc này dường như đã kích thích anh rơi vào hội chứng bỏ nhà ra đi (fugue state) ; anh không nói với bạn bè của mình hoặc thậm chí không hề có lấy một hành động bình thường như là đi vào trong và tắm rửa sạch sẽ. Thay vào đó anh lột đồ lót của mình ra rồi để nó trên mặt đường nhựa của bãi đậu xe, và tách mình khỏi phần còn lại của nhóm. Sau khi tìm kiếm họ thấy anh lang thang xung quanh một khu vực khác của bãi đỗ xe và dành cả đống kỹ năng mới thuyết phục được anh trở lại xe. Trong nửa cuối chuyến đi chơi đã-trở-nên-rất-ngu ngốc đó anh mặc một bộ quần áo bẩn và từ chối tắm rửa. Phần lớn thời gian, anh không thể nói những câu mạch lạc, hoặc thực sự làm bất cứ điều gì như một con người bình thường. Sau vài ngày, anh trở lại là Jim một lần nữa, nhưng anh không thể trả lời bất cứ điều gì về “Sói cô độc” và cho đến bây giờ vẫn vậy.
Vì tôi không tìm được từ nào văn hoa hơn, tôi sẽ mô tả Jim người lớn như một thứ mong manh. Anh ấy rất nhạy cảm với stress, dễ dàng bị choáng ngợp bởi những điều không đáng chú ý nhất, và hầu như luôn lo lắng. Anh hành động như một con chó bị người ta đá vào bụng nhiều lần đến nỗi không thể cảm thấy thoải mái khi gần người lạ. Mặc dù được điều trị chuyên sâu, anh dường như không thể giữ bình tĩnh và sẽ bùng nổ trong những cách thụ động- tích cực hoặc rút lui hoàn toàn, để lại một lớp vỏ của mình đằng sau. Khi tôi nhìn vào anh đôi khi tôi tự hỏi, một tôi biết cảm thông sẽ như thế này sao? Tôi không bao giờ có thể tưởng tượng bản thân mình hành động như Jim, khiến tôi tự hỏi, làm thế nào mà kích thích giống nhau lại tạo ra hai nhân cách đối nghịch? Tôi thường nghĩ về Jim-nửa kia biết đồng cảm của tôi- câu hỏi về việc tôi đã được sinh ra như là một sociopath hay đã trở thành một sociopath bởi hoàn cảnh tuổi thơ của mình. Có những bằng chứng khoa học thuyết phục cho thấy chứng nhân cách bệnh lý liên quan mạnh mẽ đến thành phần di truyền. Các nghiên cứu cũng cho thấy rằng các đặc điểm mang tính chất nhân cách bệnh lý là ổn định và nhất quán trong suốt cuộc đời của một cá nhân. Cặp song sinh cùng trứng chia sẻ 100% gen đã được chứng minh cùng thể hiện các đặc điểm mang tính chất nhân cách bệnh lý nhiều lần hơn so với các cặp song sinh khác trứng, những người chia sẻ chỉ 50% gen. Jim là người gần giống như anh em sinh đôi của tôi nhất. Chỉ hơn nhau một năm tuổi, chúng tôi thường bị nhầm lẫn là một cặp song sinh khác trứng. Jim và tôi đã làm tất cả mọi thứ cùng với nhau. Nó an toàn để nói rằng tôi và Jim nhận được sự nuôi nấng và kinh nghiệm sống gần như giống nhau hoàn toàn, nhưng khi trở thành người lớn chúng tôi khác nhau đến đáng sợ.
Trong một công viên lớn tại thành phố nơi tôi lớn lên có một con khủng long bê tông khổng lồ, một con brontosaurus. Hầu hết các bộ phận của nó nằm dưới cát, cơ thể khổng lồ của nó không bao giờ được khai quật. Chỉ có chiếc cổ dài và cái đuôi màu tím trồi ra ngoài – hoàn hảo cho chúng tôi để leo và đu lên trên. Anh trai Jim của tôi và tôi đã dành rất nhiều thời gian với con brontosaurus vào cuối những buổi chiều và đầu buổi tối, đôi khi là trong nhiều tiếng đồng hồ, khi mà mẹ tôi lẽ ra phải đến đón chúng tôi sau giờ học. Nơi đó gần trường hoc nhưng đủ xa để khuất khỏi tầm mắt của ban giám hiệu. Không ai có thể nghi ngờ rằng mẹ tôi đã quên đón chúng tôi, và chúng tôi đã có những câu chuyện chuẩn bị sẵn trong bất cứ trường hợp nào nếu ai đó tiếp cận :”Mẹ của bọn cháu đang ở lại văn phòng hiệu trưởng để nói chuyện về những tiến bộ của bọn cháu,” hoặc “Mẹ của bọn cháu có việc gấp phải đi. Mẹ đang gọi một người hàng xóm đến đón cả hai ngay bây giờ. ” Sự thật là chúng tôi không biết tại sao mẹ của chúng tôi không bao giờ dường như có thể đến đón chúng tôi đúng giờ, nhưng chúng tôi không muốn phải đối phó với những rắc rối liên quan đến người lạ, do đó chúng tôi đã nói dối. Câu chuyện luôn luôn liên quan đến một người lớn mang tư tưởng trách nhiệm chỉ vừa mới rời đi, ngay cả khi ánh sáng mặt trời đã nhạt.
Một buổi chiều nắng khi tôi khoảng mười tuổi và anh trai tôi mười một tuổi, cha mẹ tôi đã đưa chúng tôi đến công viên. Có lẽ lúc đó đang trong kỳ nghỉ của trường tiểu học, vì tôi nhớ rằng anh trai của chúng tôi vẫn còn học trung học, nhưng không có những đứa trẻ khác xung quanh. Họ đặt chúng tôi bên con brontosaurus và đi làm việc riêng của họ trong khi chúng tôi đóng giả chiến binh và chơi tàu ngầm với nhau bên cạnh người bạn khủng long đã hơi mục ruỗng , treo mình lên cổ nó, thò tay vào các khe nứt đen ngòm trong cái miệng mở ra lười biếng của nó. Khi chúng tôi mệt mỏi với nó rồi, chúng tôi leo xuống những lạch đầy tre và giả vờ như là những người lính Việt Cộng đệm bước thầm lặng qua rừng.
Sau khoảng hơn một tiếng đồng hồ, chúng tôi quay trở lại nơi chiếc xe đậu vừa đúng lúc thấy cha mẹ bước vào bên trong . Tôi nhớ nhìn thấy cha tôi mở cửa cho mẹ tôi và mẹ ngồi xuống ghế, bằng cái cách thanh lịch nhàn nhã mà mẹ thường xuyên làm. Vì có vẻ như cha mẹ đã sẵn sàng để khởi hành, anh tôi cùng tôi tăng tốc và đi nhanh hơn một chút về phía họ. Chúng tôi đang mong chờ được về nhà và ăn chút gì đó, vì trò chiến binh đã khuấy động cơn thèm ăn. Chúng tôi còn cách khoảng 150 yard khi đột nhiên nghe tiếng nổ máy, nhưng chúng tôi đã không bắt đầu chạy nước rút cho đến khi nhìn thấy đèn xe nhấp nháy ,cho thấy rằng họ đã đi ra khỏi công viên. Tôi không chắc chắn tôi nhận ra rằng cha mẹ đã bỏ rơi chúng tôi vào lúc nào. Ngay cả khi chiếc xe băng qua con đường công viên chật hẹp, chúng tôi chạy hết sức bình sinh và hét đến rách phổi, tôi không nghĩ rằng họ sẽ rời đi. Tôi tự hỏi có phải không nếu họ nhìn những đứa con của họ đang bám theo qua gương chiếu hậu giống như một phân cảnh trong phim kinh dị, những con quái vật mà họ đang cố gắng thoát khỏi trong một cuộc rượt đuổi tốc độ thấp-tiếng gầm rú của con xe tương phản với tiếng hét khàn khàn và tiếng hổn hển hoang dại của chúng tôi cùng tiếng bước chân động vật lộn xộn trên mặt đường.
Chúng tôi chạy theo xe của bố mẹ trong suốt hơn nửa dặm đường, nhưng chúng tôi hoàn toàn không thể theo kịp họ ngay khi đang ở trong công viên. Khi họ lên đường chính, chúng tôi chắc chắn đã không thể theo kịp nữa, và họ đã sớm biến mất.
Khoảnh khắc khi bạn ngừng chạy theo xe của cha mẹ cũng là thời điểm mà bạn đánh mất hy vọng. Các vị thần sa ngã và tất cả an toàn biến mất. Đó là một hiện thực vật lý, mà tại đó hy vọng tràn ra khỏi bạn tỷ lệ thuận với sự suy giảm adrenaline để có thể đẩy cơ thể về phía trước. Hàng trăm nhịp tim đập thình thịch sau đó, tăng xông và thở hổn hển ở giữa đường, chúng tôi có thể đã nghe thấy âm thanh của hệ thống phanh và một chiếc xe quay lại. Nếu chúng tôi có nghe thấy, chúng tôi cũng đã không chia sẻ với nhau. Thay vào đó, chúng tôi đưa ra giả thiết tại sao họ rời bỏ chúng tôi. Có lẽ họ đã quên mất rằng chúng tôi đến công viên cùng họ, hoặc thực sự đó là một trường hợp khẩn cấp, có lẽ liên quan đến sự chia ly hoặc tàn tật. Có lẽ họ đã bị cuốn vào một cuộc tranh cãi. Chúng tôi đã cố gắng để hiểu hành vi của họ, bất kỳ dự đoán nào chúng tôi có thể dựa vào, nhưng hành động của họ thường không thể giải thích được. Dù vậy, chúng tôi cảm nhận được, họ sẽ không trở lại vì chúng tôi. Trên thực tế, chúng tôi biết họ sẽ không làm thế, và họ đã không trở lại thật.
Chúng tôi có thể nhân cơ hội (làm nhiều việc khác) trên con đường về nhà quanh co nhưng chúng tôi quyết định, thay vì làm vậy, chúng tôi sẽ có một sự trả đũa cho cả hai . Đối với anh trai của tôi, nó có thể là một nỗ lực để làm cha mẹ xấu hổ vì hành vi tồi tệ của họ, cách mà trẻ nhỏ thường xuyên bỏ đi, hy vọng khiến cha mẹ chúng khóc trong nước mắt ân hận. Đối với tôi, tôi muốn thấy tôi có thực sự cần bố và mẹ hay không,hay việc là một phần của gia đình chỉ là điều hoàn toàn hư cấu dựng nên bởi nhà thờ và TV để khiến chúng ta phải làm việc nhà vào mỗi thứ Bảy.
Cả hai đã không thực sự bàn bạc kỹ lưỡng để dựng nên một kế hoạch sống còn, nhưng chúng tôi biết chúng tôi cần nguồn cung cấp, vì vậy chúng tôi đi đến trường cấp 3 lân cận, nơi anh trai tôi đỗ xe. Jim cố mở một cửa sổ trong khi tôi vươn cánh tay gầy nhỏ của tôi để mở khóa . Bên trong là một kho tàng những thiết bị trượt tuyết từ một chuyến đi chơi không-quá-gần đây. Chúng tôi thu thập tất cả các đồ vải để đảm bảo ấm áp và phòng vệ cho những ngày sắp tới, và vì cả hai không có bất cứ thứ gì để mang chúng đi, chúng tôi mặc tất cả quần áo thành từng lớp từng lớp. Mỗi đứa trong chúng tôi mặc vào thật nhiều mũ, găng tay, và áo jacket, phần lớn có kích thước quá khổ. Hai anh em trông chải chuốt một cách lố bịch cho một buổi chiều muộn ở vùng Nam California, chất đống với mũ và găng tay đan, nhưng tâm trí của chúng tôi chỉ đang quan tâm đến việc sống sót qua những tháng tới.
Chúng tôi rất đói. Giải pháp rõ ràng là đi ăn xin, và quần áo chúng tôi đang mặc quá thuận tiện cho việc này. Cả hai cố gắng tìm một mảnh bìa cứng và một cái bút đánh dấu để tạo ra một bảng hiệu nhưng chúng tôi chỉ tìm thấy giấy tiêu chuẩn dùng trong trường học và vài cái bút bi (Bây giờ khi tôi nhìn thấy một người ăn xin trên đường phố, tôi thường tự hỏi ông ta xoay sở đâu ra để tìm được một chiếc bút vĩnh-viễn-không –hỏng, một mảnh bìa, một cái kéo và một con dao để cắt nó thành những mảnh gần bằng nhau) .Nhưng đây là đường phố ở trong một khu vực rừng núi thưa dân cư và không có phương tiện giao thông nào mà chúng tôi có thể khiến họ chú ý. Chúng tôi chỉ đứng đợi, đổ mồ hôi trong tấn quần áo trên người và đá bụi. Tôi không chắc chắn chúng tôi đứng đó bao lâu trước khi cả hai trở nên chán nản ,đói và quyết định bỏ cuộc.
Tôi không bao giờ giận dỗi cha mẹ vì đã rời bỏ chúng tôi ngày hôm đó. Tôi không biết tại sao họ lại làm vậy. Có lẽ họ chỉ muốn chúng tôi biến mất khỏi tâm trí họ trong một thời gian ngắn. Nếu họ đã có suy tính về nó , tôi nghĩ rằng họ tin rằng hậu quả thực tế duy nhất là chúng tôi có thể đã phải chịu đựng việc khổ sở cuốc bộ về nhà. Nếu tôi bực bội vì điều gì thì đó chính là việc họ cố gắng khiến chúng tôi tin rằng họ đã không rời đi. Họ bỏ công sức vào “ảo tưởng” rằng chúng ta là một gia đình truyền thống, loại mà mọi người trong nhà quan tâm lẫn nhau, và rằng họ là cha mẹ tiêu chuẩn. Không phải vì họ không yêu thương chúng tôi – họ làm thế theo cách của riêng họ -nhưng đồng thời việc đó không quan trọng với tôi; tình yêu của họ không phục vụ cho mục đích của tôi. Những ý tưởng tốt đẹp của họ không làm cho cuộc sống của tôi tươi đẹp hơn, thay vì thế, họ dường như ngăn cách chúng với chân lý, cho phép họ sống trong một thế giới đen tối của những sự câu kết mà thông qua đó các lý do khách quan và sự thật không thể xuyên thủng. Bất cứ điều gì không để lại vết sẹo vật lý lâu dài cần lời giải thích cho bạn bè và hàng xóm của họ thì sẽ không được chú ý.
Tôi được nuôi nấng như đứa con giữa thuộc kiểu gia đình như trong phim The Royal Tenenbaums ( Gia đình thiên tài) với một người cha bạo lực, đáng xấu hổ và thờ ơ, mẹ thì đôi khi kích động quá mức. Tôi có một nhóm bốn anh chị em thân nhau đến mức như một đội quân nhỏ nhưng được đào tạo bài bản. Khi lớn lên chúng tôi đã có ấn tượng rõ ràng chúng tôi giỏi hơn so với những người khác, và chỉ có duy nhất những người ngoài gia đình mới hiểu và đánh giá cao chúng tôi .
Bố mẹ tôi kết hôn khi còn trẻ, mẹ tôi ở tuổi hai mươi và cha tôi hai mươi ba. Mẹ tôi đã bị ép buộc bởi lục đục gia đình và phải bỏ trường đại học. Khi trở về nhà, bà gặp mặt một cách điên cuồng, cố gắng tìm ra người đàn ông có thể cứu bà. Tôi không chắc chắn lý do tại sao mẹ đã chọn cha tôi, nhưng mẹ đã làm điều đó một cách nhanh chóng, đè ông xuống và hỏi ông có định kết hôn không chỉ trong vài tháng sau khi gặp mặt . Mẹ đã sinh anh trai của tôi trong năm đầu tiên của cuộc hôn nhân của họ và tiếp tục đều đặn có em bé sau đó.
Cha tôi là một luật sư. Khi ông và mẹ tôi hẹn hò, ông làm việc cho một công ty luật lớn, nhưng sau khi công việc đổ vỡ, ông bắt đầu hành nghề luật quy mô nhỏ hơn. Ông thích nghĩ về mình như là một ngài Atticus Finch hiện đại, đôi khi chấp nhận khách hàng thanh toán bằng đồ nướng. Ông phi thường không đáng tin cậy trong vai trò một trụ cột gia đình, và chúng tôi thường trở về nhà sau một ngày tại công viên để thấy rằng điện đã bị cắt, vì chúng tôi đã nợ tiền hóa đơn điện hàng tháng trời. Ông đã chi hàng ngàn đô la cho những sở thích tốn kém, trong khi chúng tôi hái cam từ trong vườn để ăn bữa trưa tại trường. Năm tôi mười hai tuổi, ông đã không nộp tờ khai thuế. Ông kinh doanh cá nhân, đã không trả hoặc khấu trừ bất kỳ khoản thuế nào suốt cả năm, và sau đó cảm thấy không muốn trả tiền cho họ khi ngày 15 tháng 4 đến. Tất nhiên ông bị kiểm toán sờ gáy và tất cả những gì conf lại thuộc về an ninh tài chính của gia đình tôi bốc hơi.
Dẫu vậy, quan trọng hơn nhiều so với bất cứ khó khăn về tài chính nào mà tôi từng trải qua, tình cảm cùng đạo đức giả của cha tôi đã dạy tôi không tin tưởng vào cảm xúc hay bất cứ điều gì khác mà không được chống lưng bởi những sự thật nhức lòng, không thể chối cãi. Nếu trái tim tôi trở nên sắt đá, tôi tin rằng đó là kết quả của việc phải đối phó với với những cảm xúc bên ngoài ủy mị và những hấp dẫn không thành thật về mặt đạo đức.
Tôi không chắc chắn người khác nhìn nhận cha tôi như thế nào, nhưng tôi biết rằng ông ấy đã rất cố gắng để cho thấy mình là một người đàn ông và người cha tốt – với thế giới, với chính mình, và với chúng tôi. Ông thích nghĩ mình là một người đáng ngưỡng mộ, và hầu như tất cả mọi thứ ông làm phục vụ cho mong muốn này. Ông có một thói quen liệt kê thành tích của mình, như thể ông mang trong đầu hồ sơ của chính mình để lúc nào cũng có thể kể ra: những mối liên hệ ở quán bar, dịch vụ cho khách hàng, vị thế trong nhà thờ, và quan trọng nhất, những đóng góp từ thiện của ông. Ông cần cả thế giới biết rằng ông là một người biết hiến dâng, một kẻ hào phóng. Cha mẹ tôi tham gia vào một số hoạt động trong trường học của chúng tôi, đặc biệt là những vở nhạc kịch. Đôi khi cha tôi chạy đèn cho buổi biểu diễn của ban nhạc trường trung học nơi tôi học trong khi mẹ tôi hát cùng với các thành viên dàn hợp xướng. Tôi nghĩ rằng họ là những trụ cột của xã hội nhỏ bé nơi tỉnh lẻ này. Một lần chúng tôi gần như sắp trễ , trên xe đi đến buổi hòa nhạc, tôi nhận ra tôi đã quên mang theo nhạc cụ của mình. Chúng tôi không gặp phải nguy cơ bỏ lỡ cơ hội tham gia buổi hòa nhạc khi phải quay lại, thay vào đó, tôi đứng trong cánh gà trong khi mẹ tôi hát và cha tôi chạy đèn, không thấy điều gì bất thường trong việc cha mẹ thì được tham gia vào sự kiện của trường mà tôi thì bị ra rìa.
Bất cứ khi nào cha tôi cư xử tồi tệ, tôi nghĩ rằng ông cảm thấy thất vọng trong việc phản bội hình ảnh của mình nhiều hơn là việc khiến chúng tôi tổn thương. Nó không quan trọng việc ông ấy có thực sự là một hình mẫu lý tưởng hay không; nó chỉ quan trọng khi ông nhìn thấy như vậy, thậm chí đối với chính bản thân mình. Tôi không thể tôn trọng cái cách mà ông dễ dàng lừa dối chính mình. Chúng tôi xem những bộ phim buồn với nhau như một gia đình, và ông ấy sẽ quay về phía mẹ tôi với những giọt nước mắt, đưa cánh tay ra và cảm thán: “Nhìn kìa! Sởn cả da gà! “Ông ấy mong muốn một cách tuyệt vọng rằng chúng tôi nhìn thấy những chứng cứ cho thấy ông có khả năng cảm nhận, có nhân tính, và ông muốn chúng tôi thừa nhận sự thật này hơn bất cứ điều gì khác.
Một ngày nọ khi tôi khoảng tám tuổi, tôi đã xem một đoạn tin tức đặc biệt với cha khi tôi đưa ra nhận xét nhẫn tâm về một đứa trẻ tàn tật. Ông hỏi trong nỗi kinh hoàng, “Con không có sự cảm thông sao?” Tôi phải hỏi ông ý ông là gì. Tôi không biết chữ, nhưng ông hành động như thể tôi là một con quái vật. Thông điệp rất rõ ràng: những cảm xúc và cảm giác về sự công bình của cha tôi làm cho ông trở thành một mô hình thu nhỏ của nhân loại; sự thiếu hụt cảm xúc của tôi khiến tôi trở thành vết dơ trên cái mã tốt đẹp của ông.
Thật khó để phóng đại việc tôi ghét ông bao nhiêu vì những điều đơn giản như vậy. Giấc mơ định kỳ đầu tiên mà tôi có thể nhớ là về việc giết chết cha tôi bằng tay không. Có cái gì đó ly kỳ về sự bạo lực trong nó, đập cánh cửa vào đầu ông nhiều lần, mỉm cười khi cha tôi đã bất động trên sàn, không còn có thể diễu hành trong thế giới của ông với sự vĩ đại tưởng tượng nữa. Tôi yên tâm khi tôi biết rằng tôi có thể làm điều đó nếu cần, và ước mơ của tôi là có một nơi mà tôi có thể luyện tập và lên kế hoạch cho nó – dựng nên và thực hiện từng chi tiết một trong công cuộc khiến ông im lặng mãi mãi khỏi cuộc sống của chúng tôi.
——————————-End of chapter 3-p1—————————
Note:
1. Dissociative fugue state (Chứng điên bỏ nhà ra đi): Chứng điên dẫn tới việc bỏ nhà đi. Trạng thái kèm theo của chứng bệnh này là việc người bệnh bị mất toàn bộ trí nhớ và khả năng nhận thức trong một thời gian tạm thời, cho tới khi trạng thái bình thường bỗng nhiên đột ngột trở lại.
2.Atticus Finch (nhân vật hư cấu): vị luật sư trong tác phẩm nổi tiếng của Harper Lee : Giết con Chim nhại.
Nova Net 